Những nét chính trong thông điệp của ông Obama

Ông Obama tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai - Ảnh: AFP.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có lễ nhậm chức trước toàn dân trong ngày hôm qua (21/1). Thông điệp nhậm chức của ông khẳng định sẽ dành nhiệm kỳ thứ hai trong Nhà Trắng để thúc đẩy các ưu tiên của đảng Dân chủ, bảo vệ những tầng lớp dễ bị tổn thương trong xã hội, đồng thời đấu tranh cho quyền lợi của phụ nữ, các nhóm thiểu số và người đồng tính.

Báo Wall Street Journal cho biết, phát biểu trên Đồi Capital trước hàng trăm ngàn người tại khu vực National Mall, ông Obama kêu gọi người dân Mỹ giúp ông thực hiện sứ mệnh. Thông điệp của ông cũng cho thấy ý muốn kêu gọi hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đặt sang bên những mâu thuẫn vốn dĩ là câu chuyện nổi cộm trong nhiệm kỳ thứ nhất của ông.

“Chúng ta không thể nhầm lẫn giữa sự chuyên chế với nguyên tắc, hoặc dùng sự trình diễn để thay thế cho chính trị, hay xem chửi rủa là tranh luận. Chúng ta phải hành động, biết rằng việc chúng ta làm sẽ không hoàn hảo”, ông Obama phát biểu.

Tổng thống Mỹ nhắc tới lời hứa mà ông chưa hoàn thành trong nhiệm kỳ thứ nhất, và kêu gọi người dân Mỹ nắm bắt tiềm năng quốc gia bằng cách làm việc với “nỗ lực chung và mục đích chung”.

Tuy nhiên, phần lớn thời gian trong bài phát biểu kéo dài 15 phút của ông Obama nói chủ yếu tới những mục tiêu lâu dài của đảng Dân chủ. Đó là bảo vệ các chương trình an sinh xã hội Social Security và chăm sóc y tế Medicare, cởi mở với người nhập cư, đảm bảo quyền bình đẳng cho người đồng tính, mức thu nhập bình đẳng cho nữ giới, và thúc đẩy các nguồn năng lượng bền vững. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một tuyên bố nhậm chức của Tổng thống nói thẳng vào vấn đề quyền của người đồng tính.

Người đứng đầu Nhà Trắng cũng đề cập gián tiếp tới chuyện kiểm soát súng ống, một vấn đề không hề có trong chương trình vận động tranh cử của ông. Theo ông Obama, nước Mỹ cần phải bảo vệ tất cả trẻ em của mình, bao gồm cả những trẻ em sống ở “những con ngõ vắng của Newtown” - thị trấn của bang Connecticut nơi 20 trẻ em và 6 người lớn mới đây thiệt mạng trong một vụ xả súng ở trường tiểu học hồi tháng trước.

Những nội dung khác trong bài phát biểu phản ánh hàng loạt nội dung nổi bật trong chiến dịch tranh cử nhiệm kỳ thứ hai của ông Obama, nhất là các vấn đề về thuế và tài sản.

“Đất nước chúng ta không thể thành công khi mà một số rất ít người giàu có, trong khi phần đông lại nghèo khó. Tôi tin rằng, sự thịnh vượng của nước Mỹ phải dựa trên đôi vai lớn của tầng lớp trung lưu phát triển”, ông Obama phát biểu trước lời hò reo của đám đông.

Những lời chỉ trích mà ông Obama dành cho đảng Cộng hòa khá kín đáo. Ông nói rằng, chương trình chăm sóc y tế Medicare và an sinh xã hội Social Security “không biến chúng ta thành một đất nước của những người chỉ biết nhận”. Phát biểu này của ông Obama có vẻ như ám chỉ đến quan điểm của đối thủ Cộng hòa Mitt Romney cho rằng có quá nhiều người dựa dẫm vào các chương trình của Chính phủ.

Tổng thống Mỹ cam kết sẽ bảo vệ Hiến pháp của nước Mỹ, tuyên thệ nhậm chức bằng tên đầy đủ của ông. Ông trích dẫn lời hứa trong Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ rằng, “tất cả mọi người đều sinh ra bình đằng”, nhưng nói rằng, việc thực hiện những lý tưởng này là phụ thuộc vào người dân Mỹ.

“Khả năng của nước Mỹ là vô tận, vì chúng ta có tất cả những phẩm chất mà thế giới vô biên này đòi hỏi”, ông Obama nói.

Bài phát biểu của ông tập trung chủ yếu vào các vấn đề trong nước và ít đề cập tới các vấn đề đối ngoại. Ông Obama nói rằng, dưới sự lãnh đạo của ông, nước Mỹ sẽ “tiếp tục là một điểm neo của những liên minh hùng mạnh ở mọi nơi trên thế giới” và sẽ ủng hộ các phong trào dân chủ trên toàn cầu.

Trong lễ nhậm chức, ông Obama đã đặt tay lên hai cuốn Kinh thánh để tuyên thệ. Đó là các cuốn Kinh thánh của nhà hoạt động nhân quyền Martin Luther King Jr. và của Tổng thống Abraham Lincoln.

Lễ nhậm chức diễn ra vào ngày thứ Hai của ông Obama có sự xuất hiện của một loạt nhân vật quan trọng, bao gồm các cựu Tổng thống, các chánh án Tòa án Tối cao, và các thành viên Quốc hội Mỹ, vợ con ông Obama, và Phó tổng thống Joe Biden cùng gia đình. Ước tính có khoảng 500.000-700.000 người tham dự buổi lễ nhậm chức này. Khi ông Obama nhậm chức nhiệm kỳ đầu tiên, có tới 1,8 triệu người tham dự.

Sau lễ nhậm chức, ông Obama và các thành viên Quốc hội cùng dùng bữa trưa tại Đội Capital rồi tham gia vào lễ diễu hành truyền thống trên Đại lộ Pennsylvania. Sau đó, ông Obama cùng đệ nhất phu nhân Michell Obama bước vào Nhà Trắng. Ngày nhậm chức sẽ kết thúc vào một lễ hội khiêu vũ vào buổi tối ngày 21/12 theo giờ địa phương.

Ngày nhậm chức khép lại cũng là lúc ông Obama chính thức bắt đầu công việc nhiệm kỳ thứ hai. Ông sẽ ký một loạt giấy tờ liên quan tới việc đề cử 4 vị trí then chốt trong nội các, bao gồm đề cử ông John Brennan cho vai trò người đứng đầu Cục Tình báo trung ương (CIA), ông John Kerry cho ghế Ngoại trưởng, ông Chuck Hagel cho cương vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, và ông Jacob Lew cho chức vụ Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Theo đánh giá của giới quan sát, ông Obama có những tham vọng lớn trong nhiệm kỳ thứ hai này, bao gồm một thỏa thuận về cắt giảm thâm hụt ngân sách, cải cách thuế, cải tổ chính sách nhập cư, và các biện pháp kiểm soát súng. Trong lĩnh vực đối ngoại, ông sẽ tiếp tục phải đối mặt với các chương trình hạt nhân của Iran và Triều Tiên, cũng như các cuộc khủng hoảng có thể bất ngờ nổ ra, chẳng hạn vụ bắt cóc con tin ở Algeria mới đây khiến hàng chục người thiệt mạng.

Tuy nhiên, hy vọng tạo ra sự đồng thuận giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã nhiều lần thất bại, khi mà hai đảng thường xuyên bất đồng trong những vấn đề kinh tế, chẳng hạn vấn đề “vực thẳm ngân sách” vào cuối năm ngoái.

Nhiệm kỳ thứ hai của ông Obama bắt đầu với những triển vọng sáng sủa hơn nhiệm kỳ đầu tiên. Nền kinh tế Mỹ vẫn chưa khỏe mạnh thực sự nhưng không còn ở trong vòng xoáy suy giảm tăng trưởng như trước. Cuộc chiến ở Iraq đã kết thúc, và cuộc chiến 11 năm của Mỹ ở Afghanistan cũng đang khép lại. Bên cạnh đó, ông Obama cũng đã đạt được những thành tựu pháp lý về  chương trình chăm sóc y tế và giám sát tài chính, và giờ là lúc chính quyền ông tập trung vào thực thi các quy định này.

(vneconomy)