Bài thuốc cải thiện sạm, nám da

Y học cổ truyền chia nám da gồm có những thể khác nhau. Với mỗi thể có các phương thuốc chữa trị nhằm cải thiện tình trạng nám da khác nhau. Theo lương y Phạm Như Tá (Hội Đông y Q.Bình Thạnh, TP.HCM), trên lâm sàng thường gặp các thể sau:

Xích thược

Kỷ tử

Thể âm hư: Nguyên nhân là do âm hư, hỏa bốc lên vùng mặt gây huyết táo. Phép trị trong trường hợp này là “Tư âm giáng hỏa hoạt huyết”, dùng bài thuốc gồm có các vị sau: đan bì, sơn thù, bạch linh, trạch tả, mạch môn, ngưu tất (mỗi loại 10g), bạch thược, kỷ tử, cúc hoa, thiên hoa, quy đầu (mỗi loại 12g), hạ khô thảo, sinh khương (mỗi loại 8g), hoài sơn 15g, thục địa 20g, ngũ vị 4g, táo 9g.

Thể huyết hư ứ nhiệt: Ở thể này, triệu chứng biểu hiện là, vùng mặt người phụ nữ thường nổi ban vàng sẫm, hoặc nhạt hay đậm, nổi từng nốt hoặc từng mảng to nhỏ không đều, kèm theo chứng kinh sớm. Phép trị trong trường hợp này là “Dưỡng huyết hoạt huyết lương huyết”, bài thuốc dùng là “Tiêu ban mỹ dung thang”, gồm có các vị thuốc như: tử thảo, đương quy, xích thược, bạch chỉ, xuyên khung (mỗi loại 10g), nữ trinh tử, thục địa, sinh địa (mỗi loại 15g).

Khí trệ huyết ứ: Phép trị trong trường hợp này là “Lý khí hoạt huyết tiêu ban”, bài thuốc trị trong thể này là “Ưu thị khứ ban phương”, gồm các vị thuốc: sài hồ, chích thảo, mộc hương, xuyên khung (mỗi loại 6g), chỉ sác, qui đầu, bạch thược, xích thược, trạch lan, đảng sâm (mỗi loại 9g), ích mẫu, sinh địa, ngưu tất (mỗi thứ 15g).

Huyết ứ nặng: Biểu hiện, sắc ban đen sẫm, thuộc loại huyết ứ nặng. Phép trị ở thể này là “Hành khí hoạt huyết hóa ứ tiêu ban”, dùng phương thuốc “Tử thảo tẩy phương”, gồm các vị thuốc: tô mộc, xích thược, mộc thông, bạch chỉ, thiên thảo, hậu phác, hồng hoa, ty qua lạc (mỗi loại 15g), tử thảo 30g.

Thể âm hư huyết ứ: Phương thuốc trị trong trường hợp này là “Khư ám mỹ dung thang”, dùng bài thuốc có các vị thuốc: xuyên khung, xích thược, bạch thược, tật lê, quy đầu, cương tàm, sinh địa, thục địa (mỗi loại 10g), đông qua tử 15g.

Cách nấu các bài thuốc trên như sau: Cho các vị thuốc vào nồi cùng 4 chén nước, nấu còn lại 1 chén thuốc, chắt ra; nước hai tiếp tục cho 3 chén nước vào, nấu còn lại nửa chén thuốc. Hòa hai nước lại, chia làm 3 lần dùng trong ngày. 

Ngoài ra, có thể dùng ngoài, bằng cách: nghiền bột thiên hoa trộn với lòng trắng trứng gà thành cao, trước khi dùng lấy nước ấm rửa sạch chỗ da nám, rồi lấy khăn bông tẩm nước nóng ấm lau sạch da, sau đó bôi cao lên chỗ da nám mỗi ngày trước khi ngủ trưa hoặc ngủ tối, bôi từ 1-3 tháng, Cần lưu ý, với những người bị sạm da, nám da cần hạn chế các món ăn, thực phẩm có tính cay nóng, bia, rượu, cà phê, thuốc lá… Nên dùng nhiều rau quả trong các bữa ăn; đồng thời tránh để ánh nắng chiếu trực tiếp vào vùng da bị sạm, nám.

(Theo Khánh Vy // Báo Thanhnien Online)